Vakantie Gambia
Gambia (eigenlijk: The Gambia ) ligt in West-Afrika, aan de Atlantische Oceaan. Deze voormalige Britse kolonie is de kleinste zelfstandige staat in Afrika. Met ruim 11.000 vierkante kilometer is het land ongeveer één vijfde van Nederland en België samen. Gambia is in feite een lange strook land, doorsneden door de gelijknamige rivier. Het land is nauwelijks breder dan 35 kilometer, met uitzondering van de kuststrook, die bijna 50 kilometer breed is. Vanaf het uiterste westen tot aan de oostelijke grens is Gambia ruim 320 kilometer lang.
Gambia wordt aan drie zijden ingesloten door Senegal. Senegal is ruim zeventien keer zo groot als Gambia. Er bestaan nauwe banden tussen de twee landen. Gambia telt ruim één miljoen inwoners.
Hoewel het land maar smal is, kun je in Gambia een fantastische vakantie beleven. Genieten van de stranden, heerlijke temperaturen en een prachtige natuur. Iedereen kan iedereen hier zijn hart ophalen!
Gambia is een waar paradijs voor vogelliefhebbers en sportvissers.
Klimaat
Subtropisch klimaat dat onderverdeeld is in twee hoofdseizoenen : het droge seizoen en het regenseizoen: Het droge seizoen loopt van half september tot eind mei en het regenseizoen ligt tussen juni en half september.
Het droge seizoen loopt van half september tot eind mei en het regenseizoen ligt tussen juni en half september. Klimaattype: Subtropisch klimaat Gem. temp. zomer: Gem. temp. winter: Gem. neerslag in mm.: Zomer / Winter: RegenSeizoen: Van juni tot okt
Flora
Gambia ligt in de subtropen. Dat betekent dat er letterlijk van alles groeit en bloeit. Er is een grote verscheidenheid aan vegetatie. Palmbomen, kapokzijde- of katoenbomen en de opvallende apenbroodbomen ( baobab ) vind je in het gehele land. Langs de rivier en haar zijarmen ( bolongs ) komen uitgestrekte mangrovemoerassen voor.
Olifantsgras
Bij de lagere gewassen valt vooral het olifantsgras op. Je ziet onmiddellijk waar het zijn naam aan ontleent. Het is een enorm hoge grassoort die, net als onkruid, overal groeit waar je het niet kunt gebruiken.
Bamboe
Je vindt vrijwel alle bekende bamboesoorten in Gambia. De loten ervan zijn een delicatesse voor veel diersoorten. Het bamboe zelf wordt, behalve als basismateriaal voor huizenbouw, ook gebruikt om houtskool van te maken. Verder kent het land vele exotische bloemsoorten.
Fauna
Vogelsafari
Gambia is een paradijs voor de vogelliefhebber en je komt er dan ook de meest exotische vogelsoorten tegen. Regelmatig worden er nieuwe soorten ontdekt. Tot heden telt het land meer dan 450 verschillende soorten vogels. Sommige komen alleen in Gambia voor
Groot wild
Voor het bekijken van groot wild ben je aangewezen op de nationale parken. De laatste in het wild levende giraffe verdween uit Gambia aan het eind van de vorige eeuw. De laatste olifant verdween aan het begin van deze eeuw. Diverse buffelsoorten en antilopen zijn ooit aanwezig geweest, maar grotendeels door de mens verdreven of uitgeroeid. Er komt nog enig groot wild voor in Gambia, maar deze zie je slechts bij hoge uitzondering in zijn natuurlijke omgeving. Uitzonderingen zijn (de stroomopwaarts levende) krokodillen en nijlpaarden. Aan de zeekant en in de riviermonding komen dolfijnen voor, die zich over het algemeen gemakkelijk vertonen
Apen
Het ontdekken van apen is nog eenvoudiger. Er leven verschillende kleinere aapsoorten in Gambia en ze bevinden zich letterlijk overal.
Klein wild
Verder zijn er nog wat kleine antilope-soorten in Gambia, wilde zwijnen (aardvarkens) en wratte-zwijnen.
Reptielen
Lager bij de grond kun je met slangen en hagedissen kennismaken. Ook in het water komen slangen voor. Sommige hebben een dodelijke beet.
Vissen
In de zee, in de rivier Gambia en in de kreken door de mangrovegebieden leven vele vissoorten. Het gaat daarbij soms om zeldzame soorten, zoals de gitaarvis of de longvis. Er zijn ook vissen die je met hun stekels of vinnen lelijk kunnen belagen. Het is een belangrijke reden om niet zonder begeleiding van een deskundige de hengelsport te beoefenen.
De rivier is als gevolg van het ontbreken van barrières zo'n 150 á 180 kilmeter (in het droge seizoen zelfs tot 240 kilometer) uit de kust zout tot brak.
Bevolking en cultuur
De samenleving in Gambia wordt gevormd door een aantal stammen die in goede harmonie met elkaar leven. De belangrijkste zijn:Mandinka, Wolof, Jola, Fula
Godsdiensten
Gambia is een islamitisch land. Men gaat ervan uit dat ongeveer tachtig procent van de bevolking tot de islam behoort. Volgens de officiële opgave is dit negentig procent. De overige tien procent behoort tot een andere kerk, met name tot de anglicaanse en de rooms-katholieke. Verder zijn er (vaak geconcentreerde) groepen methodisten, zevende-dag-adventisten en zelfs aanhangers van de baha'i-leer . Deze leer kun je vergelijken met het humanisme.
Alhaji
Namen worden vaak voorafgegaan door het woord Alhaji . Dit betekent dat degene die achter de naam schuilgaat een pelgrimstocht naar Mekka heeft gemaakt. Handelaren maken vaak gebruik van deze titel, het geeft aanzien (en klandizie).
Polygamie
Polygamie komt veelvuldig voor in Gambia. Volgens de islam mag een man vier vrouwen hebben. Het systeem van familieverhoudingen is daardoor soms ingewikkeld. Als iemand over zijn broer spreekt, kan dat net zo goed zijn halfbroer of zijn neef zijn. Maar ook de mededeling dat broers verschillende vaders én verschillende moeders hebben, is niet vreemd. Ze zijn opgegroeid in dezelfde compound , waarschijnlijk onder hetzelfde dak waar hun vaders als broers, of hun moeders als zusters ooit besloten samen te gaan wonen.
Compounds
De meeste dorpen op het platteland zijn opgebouwd uit verschillende compounds . Een compound is de kleinste leefgemeenschap. Ze bestaat uit diverse gezinnen, met aan het hoofd de oudste man. Deze oefent het gezag uit en is verantwoordelijk voor alles wat er zich binnen zijn compound afspeelt. Zonder zijn toestemming wordt er niet getrouwd, vindt er geen naamgevingsplechtigheid plaats en volgen kinderen geen onderwijs. Voor alle belangrijke zaken binnen de compound is zijn mening doorslaggevend. Ook treedt hij op als bemiddelaar bij meningsverschillen. Over het algemeen leven families van dezelfde afstamming in één compound . De oudste man is vaak de vader van de families binnen de compound , of de oudste zoon.
Dorpsbestuur
Een dorp wordt bestuurd door de gezamenlijke oudste mannen. Hierbij is degene wiens familie het langst in het dorp woont de verantwoordelijk man. Men noemt hem de Alkalo .
Ook in streekverband kent men nog een gezagsorgaan. Deze bestaat uit de oudsten van bij elkaar behorende of op elkaar aangewezen dorpen. Zij beslissen gezamenlijk over zaken van gemeenschappelijk belang. Of liever gezegd: zij adviseren het districtshoofd of diens afgevaardigde over zaken die hun gemeenschappelijk belang aangaan, bijvoorbeeld over de plaats waar een nieuwe waterput moet komen of over de bouw van een moskee.
Vriendelijkheid
De Gambianen beweren van zichzelf dat ze het vriendelijkste volk ter wereld zijn en dat in Gambia niets een probleem is. In grote lijnen kloppen beide beweringen. In de toeristengebieden heeft de vriendelijkheid vaak een commerciële bijbedoeling. Maar als eenmaal duidelijk is dat er niets te verdienen valt dan blijft de vriendelijkheid en de oprechte belangstelling meestal bestaan.
Moskeeën
Door het gehele land vind je moskeeën. De grootste staat in de hoofdstad Banjul en heet toepasselijk Grote Moskee . In het binnenland, waar de huizen van riet, bamboe, bladeren en leem gemaakt zijn, valt de vaak kleurrijke moskee direct op.
Staat
Republiek
Gambia is een republiek met aan het hoofd een president. Het kent maar één kamer, de National Assembly . De gang van zaken binnen het parlement lijkt sterk op die van het Britse Lagerhuis. Het waren dan ook de Britten die vorm gaven aan de republiek. In 1964 werden voor het eerst algemene verkiezingen gehouden.
Onafhankelijkheid
Op 4 oktober 1963 startte men met de voorbereidingen voor de onafhankelijkheid, die op 8 februari 1965 een feit werd. Op 24 april 1970 werd de republiek Gambia uitgeroepen. Alles bleef bij het oude, alleen de naam van de hoofdstad veranderde van Bathurst in Banjul. Dit gebeurde echter pas in 1973.
Afgezet
Op 22 juli 1994 zetten militairen de eerste president van Gambia, Sir Dawda Kairaba Jawara af onder verdenking van corruptie. Hij werd verbannen en zijn bezittingen werden verbeurd verklaard. Luitenant (thans kapitein) Yahya A.J.J.Jammeh, de leider van de staatsgreep, volgde Jawara op. Gedurende de tweede helft van 1996 werden achtereenvolgens een referendum over de grondwet, parlements- en presidentsverkiezingen gehouden.
Onbetrouwbaar
Berichtgeving over de politieke toestand in Gambia in de pers is vaak onbetrouwbaar.
Economie
Landbouw en visserij
Gambianen leven van landbouw en visserij. Het belangrijkste exportartikel is de pinda, gevolgd door (gedroogde en gerookte) vis. Gambia heeft weinig industrie en moet vrijwel alles wat verder nodig is invoeren. Om die reden is Gambia geen goedkoop land. De toeristenindustrie is één van de belangrijkste economische pijlers aan het worden.
Eten
Traditionele gerechten
De traditionele Gambiaanse keuken bestaat uit gerechten, die op de één of andere manier iets te maken hebben met de belangrijkste producten van het land: pinda's, rijst, couscous, kip en vis. Het wordt klaargemaakt boven een open vuur.
Bijgerechten
Als je niet in een restaurant eet dat op toeristen is ingesteld, pas dan op. Houd er rekening mee dat de olie waarin de producten worden klaargemaakt niet altijd aansluit bij hetgeen de westerse ingewanden gewend zijn. Droge rijst en droog brood zijn dan prima bijgerechten.
Praktische info
Taal
De officiële taal in Gambia is Engels. Het wordt gesproken in het parlement, bij de rechtspraak en bij alle officiële gebeurtenissen. Ook op de scholen is Engels de voertaal. Vrijwel iedereen kan zich in de Engelse taal uitdrukken.
Geld
Munteenheid
De Gambiaanse munteenheid heet dalasi . De dalasi is onderverdeeld in honderd butut. Er zijn munten van 1, 5, 10, 25 en 50 butut en 1 dalasi, biljetten komen voor in de waarden 5, 10, 25 en 50 dalasi.
Terugwisselen van dalasis op het vliegveld is geen probleem. Je mag maximaal 75 dalasis uitvoeren.
Visum
Reizigers die de Nederlandse of de Belgische nationaliteit bezitten, hebben geen visum nodig.
Vervoer in land
Openbaar vervoer
Reizen per openbaar vervoer is in Gambia alleen aan te bevelen voor de ervaren reiziger. Nieuwkomers kunnen de uitstapjes, die vanuit elk hotel worden georganiseerd, het beste in groepsverband maken.
Bussen
Officieel zijn er geregelde busdiensten in Gambia. Het centrum van het openbaar vervoer bevindt zich in Serekunda. Vandaar kun je via de zuidoever van de rivier Gambia in elk geval tot Basse Santa Su komen, soms zelfs tot Fatoto. Via de noordoever kun je Lameng Koto (nabij Georgetown) met openbaar vervoer bereiken.
Minibusjes
Minibusjes, ook bushtaxi's genoemd, onderhouden geregelde diensten tussen bepaalde plaatsen. Voor een belachelijk lage prijs kun je op die manier veel van het land zien en vooral kennismaken met de lokale bevolking. Het is een weinig comfortabele manier van reizen, maar voor een dagje avontuur een aanrader.
Taxi's
Verreweg de meest aangewezen manier van vervoeren is het gebruik van taxi's. Vlak bij de hotels tref je er altijd wel een aantal. De prijs wordt vooraf afgesproken. De taxi's zijn niet met meters uitgerust.
Veerboot
Op een tiental plaatsen tussen Banjul en Fatoto kun je de rivier Gambia met een veerboot oversteken. Op officiële veerboten, met uitzondering van die tussen Georgetown en Sankula Kunda, krijg je geen wisselgeld terug!
Autoverhuur
Op bescheiden schaal is het mogelijk om een auto te huren. Je dient dan in het bezit te zijn van een geldig internationaal rijbewijs. De minimum leeftijd is 25 jaar. Een tocht door het land op eigen gelegenheid wordt afgeraden.
Bromfietsen
Gambia is bijna nog vlakker dan Nederland. Alleen zijn de wegen veel slechter en is de temperatuur hoger. (Brom)fietsen behoort tot de mogelijkheden. Het huren van een fiets of bromfiets is in de omgeving van de meeste hotels geen probleem.
Beziensvaardigheden
Banjul
De hoofdstad Banjul is de enige havenplaats van betekenis. Een bezoek aan de Grote Moskee , de Albert Market en Arch 22 is de moeite waard. Het nationale museum is aan permanente veranderingen onderhevig. De collectie wordt gedeeltelijk ondergebracht in het Independence stadion in Bakau. Dit is geen reden om het museum over te slaan. Houd er wel rekening mee dat ze er veel tentoonstellen op een betrekkelijk klein oppervlak. Je moet er veel lezen om een goede indruk te krijgen.
Stranden
Gambia is een land met een uitstekend klimaat en prachtige stranden. Voor een strandvakantie kun je er dus prima terecht. Het zou wel jammer zijn als je niet verder kijkt dan het strand bij het hotel.
Nationale parken
Gambia kent verschillende nationale parken en natuurreservaten:
Het Baboon Island National Park , oostelijk van Georgetown, is niet toegankelijk. Hier leven, behalve de te verwachten bavianen, de enige in Gambia overgebleven chimpansees.
Het Kiang West National Park is het grootse nationale park. Op 11.000 ha vindt men o.a. diverse soorten tropisch woud, mangrove moerassen en andere landschappen, zoals savannen.
Het Bijilo park , gelegen nabij Kololi, is te voet bereikbaar vanuit diverse hotels. Het park herbergt een schat aan vogelsoorten. Bovendien zijn ook hier de apen goed vertegenwoordigd.
Steden en dorpen
De steden in Gambia zijn meestal ontstaan door de samenvoeging van dorpen of compounds , de vestiging van handelsposten of vanwege de strategische ligging. De naam van veel plaatsen eindigt op kunda . Het betekent 'huis van' of 'plaats van'. De grootste stad is Serekunda met 275.000 inwoners, de op één na grootste is de hoofdstad Banjul waar ruim 40.000 mensen wonen. Verder zijn Brikama, Bakau en Sukuta steden van betekenis. Landinwaarts vind je Soma, Farafenye en Basse Santa Su. De dorpen liggen vaak op loopafstand van elkaar in verband met de nabijheid van een bron.
Dorpsplein
De huizen in een dorp zijn meestal opgetrokken vanaf een lemen vloer. Gevlochten bamboematten worden rechtop op de vloer geplaatst, met elkaar verbonden en afgesmeerd met klei. De daken zijn meestal van riet of van bladeren. In dorpen die op een geschikte plaats liggen, worden stenen gebakken, opgestapeld en afgesmeerd met klei of leem. Heeft men er het geld voor, dan gebruikt men cement. In de kuststrook en het aangrenzende gebied wordt ook vaak golfplaat toegepast. Dorpen worden opgebouwd rond een gemeenschappelijke plaats, die bantaba (groot plein) wordt genoemd. Meestal staat in het midden van de bantaba een grote boom die veel schaduw geeft, bij voorkeur een baobab . Het sociale leven van een dorp speelt zich daar af.
Gambiaanse Stonehenge
Bij Wassu en Kerr Batchm vind je stenen cirkels, vergelijkbaar met die van Stonehenge in Groot-Brittannië, maar veel jonger en veel kleiner. Ze markeren de plaatsen waar vroegere stammen hun aanvoerders en krijgers begroeven. Er is hierover nog veel onopgehelderd. Dat geldt trouwens voor een belangrijk gedeelte van de Gambiaanse geschiedenis.
Georgetown
Georgetown is, net als Juffureh, een plaats die een belangrijke rol speelde in de geschiedenis van de slavenhandel. De historische gebouwen verkeren in een betere staat dan in andere steden, maar zijn slecht onderhouden. De Armitage High School , de vroegere chiefsschool is hier nog steeds gevestigd.
Fajara
Fajara is vooral bekend om zijn golfbaan met achttien holes. Minder bekend, maar zeker een bezoek waard, is de uitstekend onderhouden erebegraafplaats. Hier vonden militairen van diverse nationaliteiten, die tijdens de Tweede Wereldoorlog omkwamen, hun laatste rustplaats