Reisinformatie voor je vakantie

Vakantie New York

Vlag van Verenigde Staten
Vakantie New York

Men zegt wel eens dat er in New York maar één constante is: verandering. Vanaf de stichting van de stad op de zuidpunt van Manhattan bijna 400 jaar geleden, is het verhaal van New York er een van voortdurende verandering, van bouwen, slopen en opnieuw bouwen, en van het zichzelf steeds opnieuw zien uit te vinden. New York blijft veranderen, ook aan het begin van de 21e eeuw. Toch is er te midden van deze voortdurende verandering een element van continuïteit: de bonte schakering aan inwoners.

Immigratie is altijd al de motor geweest achter de groei van de stad en de bepalende factor voor haar karakter. Golven kolonisten kwamen, namen hun tradities mee en schiepen hun eigen buurten. Tot op de dag van vandaag komen er mensen uit alle delen van de wereld. Dat de Verenigde Naties hier gevestigd zijn, is zeer toepasselijk. New York City is een mix van buurten -en van landen. Dit zich steeds uitbreidende culturele mengsel genereert de structuur en de energie die verandering voortbrengt en die de stad eindeloos fascinerend maakt. New York is niet één ding in het bijzonder, maar zou zonder zijn veeltalige bevolking zeker New York niet zijn.
De afgelopen decennia bezoeken reizigers en toeristen New York meer dan ooit. De stad heeft financiële problemen gekend, maar er is nu sprake van een renaissance en men doet er alles aan New York aantrekkelijker, charmanter en comfortabeler te maken voor zowel de bezoeker als de blijver. In de hele stad worden instellingen gerenoveerd; ze breiden uit en verbeteren hun faciliteiten en aanbod.

Soms lijkt New York één puinhoop van aftandse infrastructuur, kibbelende politici, files vanaf warenhuis Macy’s tot aan Holland Tunnel en door stakingen hoog opgestapeld huisvuil. Maar ongeacht de problemen en de nederlagen: de overwinningen zijn zo groot, de prestaties zo enorm en het puur menselijke schouwspel zo verbazingwekkend, dat niets de stad kan stoppen. Wie er gaat wonen of de stad opnieuw bezoekt, zal ontdekken dat New York City inderdaad de meest unieke wereldstad is. Het is een stad die werkelijk nooit slaapt: op elk moment van de dag kunt u in overvloed voedsel, vermaak, apotheken, vervoer en spannende architectuur vinden: en dat is pas het voorgerecht.

Bezienswaardigheden

Vrijheidsbeeld

Omdat het Vrijheidsbeeld ver weg ligt in de Upper New York Bay, zien veel New Yorkers het maar zelden. Misschien raakt daarom nooit iemand op ‘haar’ uitgekeken. De woorden van de beroemde dichteres Emma Lazarus -‘geef mij uw arme samengepakte, naar vrijheid hunkerende massa’s’- die in brons aan de voet staan, hebben in ieder geval hun kracht nog niet verloren.
Het Vrijheidsbeeld was in 1886 een geschenk van het Franse volk ter viering van de alliantie die leidde tot de onafhankelijkheid van de Verenigde Staten van Amerika.

Beeldhouwer Frédéric Bartholdi putte zijn inspiratie voor het beeld uit een van de antieke wereldwonderen, de Kolossos van Rhodos. De fakkel symboliseert de Verlichting; de zevenpuntige kroon geeft de continenten aan. Ze houdt een tablet vast met de Declaration of Independance. Lady Liberty is 50 meter hoog, weegt 2225 ton en heeft een taille van 12 meter. Haar wijsvinger is 2,5 meter lang. De Franse ingenieur Gustave Eiffel, bekend van onder meer de Eiffeltoren in Parijs (1889), vond een manier om 88 ton koperplaat aan een ijzeren geraamte te bevestigen en het beeld zo flexibel te houden dat het stormen kon doorstaan. De in Parijs opgeleide Richard Morris Hunt ontwierp het voetstuk en de sokkel, samen 55 meter hoog.

De onthulling vond met veel ceremonieel plaats op 28 oktober 1886. In 1986 werd het beeld ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan volledig gerestaureerd. Het museum in het voetstuk laat de bouw van het beeld zien, de ervaringen van de immigranten en de manier waarop het beeld is ingepast in de Amerikaanse cultuur. De Russische schrijver Maxim Gorki beschreef zijn aankomst in New York: ‘Wie is dat?’ vraagt een Pools meisje zacht, terwijl ze in verwondering naar het Vrijheidsbeeld kijkt. ‘De Amerikaanse God’ antwoordt iemand

Empire State Building

Meer dan veertig jaar was het Empire State Building het hoogste gebouw ter wereld. Het is vanaf de meeste plekken in New York te zien en zal altijd een belangrijke wolkenkrabber blijven. Dag en nacht trekt het gebouw bezoekers. Een hogesnelheidslift brengt u razendsnel naar de 86e verdieping en de 102e verdieping, beide met uitkijkgalerij. Het uitzicht is uniek en essentieel voor een goed begrip van het stratenplan van Manhattan. Attracties in het gebouw zijn de Guinness Exhibition of World Records en Skyride, een gesimuleerde vlucht over de stad in een theater dat beweegt.

Tijdens de bouw groeide de toren met ongeëvenaarde snelheid: elke week 4,5 verdieping. In één periode van tien dagen voltooiden de 3500 arbeiders veertien verdiepingen. Het Empire State Building ging open op 1 mei 1931, eerder dan gepland en 5 miljoen dollar onder de begrote 50 miljoen. Vanaf het begin was het gebouw populair bij toeristen, maar tijdens de crisisjaren stond ongeveer de helft van de bijna 700.000 m2 vloeroppervlakte leeg, vandaar de bijnaam Empty State Building. In 1945 vloog een B-25 van de Amerikaanse luchtmacht tegen de 78e en 79e verdieping zonder dat de structuur van het gebouw schade opliep.

Het gebouw van 102 verdiepingen is 417 meter hoog. De 6400 ramen zijn zo ontworpen dat ze buiten de gevel uitsteken. Daardoor ziet dit gebouw er niet zo pokdalig uit als andere wolkenkrabbers. Het vijf verdiepingen tellende onderste blok beslaat 0,8 ha aan 5th Avenue, tussen 33rd en 34th Street. Het tweede blok loopt tot de 86e verdieping. De top van metaal en glas is zestien verdiepingen hoog. Hij was bedoeld als aanlegplaats voor luchtschepen, maar is daarvoor maar twee keer gebruikt. Sommigen vonden de mast afbreuk doen aan de schoonheid van het gebouw, maar dat was voordat er in de klassieke film King Kong uit 1933 een reuzenaap aan ging hangen. Tegenwoordig wordt de top bij feestdagen en bijzondere gelegenheden in allerlei kleuren verlicht

Central Park

De belangrijkste attracties bevinden zich ten zuiden van 68th Street, dus u zou kunnen beginnen in de buurt van de Children’s Gate en dan noordwaarts gaan. Daal op 5th Avenue de trap af naar het Arsenal, een fort van rode baksteen, gebouwd in 1848 voor de opslag van wapens, nu het hoofdkwartier van de gemeentelijke parkdienst.

Het pad om het gebouw leidt naar het Central Park Wildlife Center, waar de 450 dieren niet in kooien leven maar los rondlopen. Bij kinderen is de voedertijd van de zeeleeuwen zee populair, evenals de aangrenzende Tisch Children’s Zoo. Ten westen van de dierentuin bevindt zich the Diary, een gebouw uit 1870 van Calvert Vaux en thans het informatiecentrum van het park.

Verderop liggen het Chess and Checkers Building (betaal borg en haal de schaakstukken in the Diary) en de Carousel. Die laatste is afkomstig uit Coney Island en met 90 cent per ritje een van de populairste attracties van het park. De voetpaden in het park slingeren, dus u kunt de weg kwijtraken. Geen zorgen, er zijn bordjes en New Yorkers wijzen u graag de weg. En het leukste is rond te zwerven, althans bij daglicht.

Ten westen van Bethesda Terrace vindt u verscheidene plekken waar Beatle John Lennon herdacht wordt. Lennon werd in 1980 voor zijn Dakota appartement doodgeschoten. Zijn weduwe, Yoko Ono, bekostigde Strawberry Fields (naar de gelijknamige Beatlezong). Het is een 1 hectare grote tuin in de vorm van een traan, net voorbij de ingang Central Park West bij 72nd Street. De stad Napels in Italië schonk het voetpadmozaïk, met het woord ‘Imagine’ (een Lennon-song) in het midden.

Times Square

Ga op Father Duffy Square staan, tussen 46th en 47th Street ten noorden van Times Square. Daar, waar Broadway en 7th Avenue elkaar kruisen, schiet het auto- en voetgangersverkeer voorbij. Dag en nacht schreeuwen lichtreclames hun boodschap uit. Hier bevinden zich theaters, restaurant Row op 46th Street, en gebouwen die op zichzelf al bestemmingen zijn. Deze pracht en praal vormt de toegangspoort tot de nieuwste uitspatting van de stad: New 42nd Street. Dit legendarische stuk tussen 8th Avenue en Broadway moet in de 21e eeuw steeds aantrekkelijker worden.

Times Square nu verschilt hemelsbreed van de smakeloze rosse buurt die het in 1989 geworden was. Er zijn nieuwe gebouwen gekomen – op Duffy Square is zelfs een gebouw uitsluitend bestemd voor lichtreclames. In het nieuwe gebouw op nr. 4 Times Square, bijgenaamd de ‘Citadel of Chic’, zitten de kantoren van Vogue, Vanity Fair en de New Yorker. Nog maar een paar jaar geleden was alleen al de gedachte dat een redacteur van Vogue zich op Times Square zou bevinden ondenkbaar.

Een traditie op Times Square is oudejaarsavond. De eerste keer dat er op oudejaarsavond een mensenmassa naar Times Square kwam was, bij de opening van Times Tower in 1904. Er was vuurwerk en de Times schreef: ‘Bij de eerste flits op de Times Tower klonk een luid geschreeuw en steeg een oorverdovend lawaai op uit de toeters van de massa’s feestgangers op straat.’

Onbewust gaf de krant hiermee de aanzet tot een traditie die bleef, ook toen de krant in 1913 het gebouw verliet. Tegenwoordig staat Times Square op oudejaarsavond tjokvol. Zo’n half miljoen mensen kijken hoe een verlichte bal een minuut voor half twaalf omlaag begint te zakken en klokslag twaalf beneden is. Miljoenen kijken mee op televisie.

Theaters op Broadway

Wie zegt dat het theater op Broadway dood is, liegt. In 1997 kochten 11 miljoen toeschouwers voor 500 miljoen dollar aan kaartjes. Ze konden kiezen uit meer producties – bijna veertig – dan ooit tevoren in de recente geschiedenis. Sinds 1880 is ‘Broadway’ synoniem voor grote theaterproducties die in New York in première gaan en dan vaak het land doorreizen. Sinds 1929 echter, toen in veel theaters bioscopen gevestigd werden, beleven de meeste toneelstukken hun première in de smalle zijstraten bij Times Square.

Hoewel de architectuur van veel theaters een bezienswaardigheid op zichzelf is, gaat het natuurlijk om wat er op het toneel gebeurt. De coulissen gonzen van de grote optredens, van de vroege Barrymore’s tot Christopher Plummer die in 1997 Barrymore speelde en de onbekenden die de hitmusical Rent maakten. De beste manier om Broadway te proeven is een kaartje te kopen en er naartoe te gaan. Misschien komt u terecht in een Moors paleis, zoals het Martin Beck Theater, of in pleisterwerk dat uit de renaissance afkomstig lijkt, zoals in het Shubert; of u kijkt naar een Franse tuindans in de Cort. De buitenkant is overigens geënt op Marie-Antoinette’s Petit Trianon in Versailles. Sommige theaters houden ook rondleidingen, zoals het weelderig gerestaureerde New Amsterdam.

In 1980 kregen de meeste officiële theaters rond Times Square de status van beschermd monument, een belangrijke stap in de richting van hun behoud. Helaas waren vijf eerbiedwaardige theaters toen al gesloopt, waaronder het Bijou, het Astor en het originele Helen Hayes. De conservatoren richtten hun aandacht op de negen theaters op 42nd Street ten westen van Times Square. Die waren of vrijwel tot ruïnes vervallen, of in gebruik als pornobioscoop. Toen Disney in 1995 8 miljoen dollar beschikbaar stelde voor de renovatie van het New Amsterdam, keerde het tij. Het reddingsplan voor de theaters en de herontwikkeling van het gebied wordt tegenwoordig begeleid door een non-profit organisatie, de Times Square Business Improvement District (BID).

De indrukwekkende restauratie van het New Amsterdam zette de standaard voor de andere theaters. Het oorspronkelijke theater was het summum van weelde geweest, met promenades en een daktuin. Van 1913 tot 1927 stonden hier de Ziegfeld Follies op de planken. Nu is het theater gerenoveerd in al zijn art-nouveaugrandeur. Het ging opnieuw open met The Lion King -theater voor het hele gezin.

Ga dus in de rij staan bij TKTS op Father Duffy Square voor een afgeprijsd kaartje (contant betalen), voel de opwinding groeien tot u in uw stoel zit en het licht uitgaat. En laat u dan door Broadway overrompelen.

Rockefeller Center

Rockefeller Center, met zijn wandelgebieden, verzonken pleinen, beeldhouwwerk en architectonisch samenhangende art-decogebouwen, is vaak geïmiteerd maar nooit overtroffen. Deze stad in een stad, ingekapseld door 5th en 6th Avenue en 48th en 51st Street, is waarschijnlijk de meest succesvolle stadsontwikkeling uit de architectuurgeschiedenis.

Begin bij Radio City Music Hall, waar het hele jaar door topartiesten optreden en de 36 jivende dansers van the Rockettes met Kerstmis en Pasen nog steeds hun show opvoeren. Hier bevindt u zich aan de rand van het complex van veertien gebouwen zoals dat er bij de opening in 1940 uitzag. Na 1945 werden er ten westen van 6th Avenue nog vijf gebouwen aan toegevoegd. Haal een gedetailleerde gids van het complex in het General Electric Building op 30 Rockefeller Plaza. Hier zit het hoofdkantoor van NBC en buiten wordt de Today Show met Katie Couric en Matt Lauer live opgenomen. U kunt het programma door de met glas omgeven set bekijken en misschien komt u zelf wel op de televisie. In het centrum van het complex ligt een met vlaggen omzoomd verzonken plein. Hier kunt u ’s winters schaatsen en ’s zomers dineren in het American Festival Café, dat dan de ijsbaan vervangt. Langs de ijsbaan loopt een aflopende promenade waar tijdens de feestdagen een enorme verlichte kerstboom de aandacht trekt. Ga in de Channel Gardens even bij de bloemen en het beeldhouwwerk zitten en slenter dan naar 5th Avenue, maar vergeet niet om te kijken.

De sierlijke Rainbow Room boven in 30 Rockefeller Plaza is populair vanwege zijn draaiende vloer, cocktails en spectaculaire uitzicht. In december 1998 veranderde men het beleid: het is nu ook open voor privé-feestjes en op beperkte schaal voor het publiek. Informeer naar de openingstijden, want het is zeer de moeite waard deze markante plek op de 65e verdieping te bezoeken. Bij slecht weer (en mooi weer) kunt u de vele winkels en eetgelegenheden in het ondergrondse gedeelte van het complex uitproberen.

Metropolitan Museum of Art

Het Metropolitan Museum of Art is het grootste museum op het westelijk halfrond. De collectie bestaat uit 2 miljoen stukken, van oudheid tot heden. Alle belangrijke culturen en kunststromingen zijn vertegenwoordigd. Op sommige terreinen bezit het museum zo veel, dat deze collecties als aparte musea beschouwd zouden kunnen worden. De beste manier om deze enorme schatkamer te bezoeken, is vooral een beperkt aantal gebieden te selecteren en die te bekijken. Doet u dat niet, dan is de kans groot dat u in de enorme omvang verdrinkt.

Het museum is een gigantisch bouwwerk met ongeveer 250 zalen. Grote spandoeken kondigen belangrijke tijdelijke exposities aan. Daar kunt u natuurlijk naartoe gaan, maar als u langer wilt blijven, oriënteer uzelf dan in het gebouw en bepaal de plekken waar de belangrijkste vaste collecties zich bevinden.

De collectie van het museum is te verdelen in verscheidene deelcollecties. Allereerst de Egyptische collectie, met onder meer de gereconstrueerde tempel van Dendoer, de Griekse collectie en de Romeinse collectie. De American Wing concentreert zich op Amerikaanse kunst. In de nieuwe Lila Atcheson Wallace Wing vindt u 20e-eeuwse kunst.
Op de tweede verdieping, volgens velen het hart van het museum, bevindt zich de onovertroffen collectie Europese schilderijen, beelden en decoratieve kunst. Hier vindt u ook de meesterwerken van Botticelli, Brueghel, Rembrandt, Vermeer, Degas, Rodin, plus de Petrie Sculpture Court, een heerlijk rustige beeldentuin waar u even kunt uitrusten.

Guggenheim Museum

Wanneer u het Solomon R. Guggenheim Museum bezoekt, onthoud dan dat dit het enige gebouw is in New York van Frank Lloyd Wright, waarschijnlijk de grootste Amerikaanse architect
aller tijden. Voor architecten is het museum een ronde vorm in een rechthoekige ruimte. Voor ieder ander is het een rond gebouw tussen rechthoekige. Hoe u het ook formuleert, Frank Lloyd Wrights betonnen spiraal op 5th Avenue valt op. Ook nu nog, veertig jaar na de opening van het gebouw, is het onmogelijk het museum te bezoeken, erover te praten of te denken, zonder ook het gebouw erbij te betrekken. Toen het begin jaren negentig gerenoveerd werd, werden alle schilderijen verwijderd, maar de bezoekers bleven komen: voor het gebouw.

Het Guggenheim ontstond uit de privé-collectie van miljonair Solomon R. Guggenheim. Hij begon met het verzamelen van oude meesters, maar nam er ook moderne kunst bij, onder invloed van Hilla Rebay von Ehrenwiesen, een Europese kunstenares en barones die in 1939 het Museum of Non-Objective Painting opende. In 1943 koos Rebay Wright als architect voor het nieuwe museum. In een brief, die zijn niet onaanzienlijke ego gestreeld zal hebben, schreef ze: ‘Ik heb een vechtjas nodig, een liefhebber van ruimtes, een schepper, een toetser en een wijs man... Ik wil een tempel van de geest, een monument!’ Rebay definieerde ‘non-objective painting’ als ‘stelt geen object of subject voor dat op aarde bekend is. Het is simpelweg een mooie rangschikking in ritmische volgorde van kleuren en vormen, met het genieten van schoonheid als enige doel.’

De volgende zestien jaar diende Wright zes plannen in en 749 tekeningen. Wright vertelde zijn opdrachtgevers dat hij zocht naar ‘één uitgestrekte, ruime, goed geproportioneerde vloeroppervlakte van beneden tot boven... glorieus verlicht van bovenaf.’ Guggenheim stierf in 1949 en liet 2 miljoen dollar na voor de bouw van het museum. In 1956 werd met de bouw begonnen en in oktober 1959 ging het museum open.

De huidige collectie bestrijkt de complete geschiedenis van de moderne kunst, van het einde van de 19e eeuw tot heden, Europees en Amerikaans. De museumdirectie blijft actief verwerven, recentelijk onder meer op het gebied van film, fotografie, multimedia en hightech-kunst. In de jaren tachtig is het Guggenheim uitgegroeid tot een bicontinentale entiteit. Behalve de locaties op 5th Avenue en in SoHo, zijn er dependances in Venetië, Berlijn en Bilbao. Deze expansie heeft van het Guggenheim een instituut gemaakt dat bij uitstek geschikt is om de ontwikkeling van de 20e-eeuwse kunst aan de wereld te tonen.

Uitgaan

Zeker, in New York kunt u uitstekend uitgaan! De vraag is alleen hoe en voor hoeveel. Net als met eten en winkelen zijn er talloze mogelijkheden, verspreid over het hele spectrum. Misschien is het wel het leukst om van alles wat u graag zou willen doen een globaal schema te maken en dan de rest aan de inspiratie van het moment of het toeval over te laten. De echte magie van de stad openbaart zich vaak gewoon op straat en vanuit het niets. Over die aardige toevalligheden praten de autochtone New Yorkers dan ook het liefst.

De nachtclubs beginnen pas leuk te worden na middernacht, de disco’s hebben zich goed staande weten te houden. De jazz is teruggekeerd, vooral in de clubs in Greenwich Village, de West 50s en Upper East side. Voor rustiger vermaak kunt u gaan dansen in een van de ‘supper’- clubs rond Rockefeller Center.

Net als de andere vormen van uitgaan in New York bestrijkt ook het theater het hele spectrum, van mega-producties voor het grote publiek op Broadway tot de meest experimentele sketches in een kelder in de East Village: moeilijk te zeggen wat u het meest zal bevallen, maar wijs geen van beide op voorhand af. Off-off Broadway is meestal goedkoper en kan toch balsem voor de geest zijn. De slimme kaartjeskoper kan soms echter voor hetzelfde bedrag terecht bij een wereldproductie. Er zijn officieel 38 Broadwaytheaters, ongeveer 20 off-Broadway- (minder dan 500 plaatsen) en ongeveer 300 off-off Broadwaylocaties (minder dan 100 plaatsen).

Het is altijd de moeite waard bij de kassa van het theater te informeren wat er draait. Er kunnen namelijk afzeggingen of vrije huisplaatsen zijn. Kassa’s zijn gewoonlijk open van 10 uur tot na het begin van de voorstelling en ze hebben telefoon.

Vervoer

Autorijden

Als het kan, loop dan. Een auto in de stad is een ramp: het verkeer is druk, parkeren vrijwel onmogelijk en parkeergarages duur.

Taxi’s

Het basistarief, met een toeslag tussen 20 en 6 uur, en dan 30 cent voor iedere mijl (1,6 km) en 20 cent voor iedere minuut stoppen of opstopping. Meer passagiers (vier per taxi) of bagage kost niets extra, maar grote objecten gewoonlijk wel. Chauffeurs verwachten een fooi van 15 procent.

Openbaar vervoer

De metro is het efficiëntste vervoermiddel en doorgaans veilig. De metro is zeker goed voor lange afstanden en tijdens de spits.
Bussen kunnen ontspannend zijn en een fraai uitzicht bieden, ze zijn soms ook afschuwelijk langzaam. Ze stoppen om de twee straten, behalve ‘limited’ bussen (informeer). In metrostations kunt u meestal gratis een kaart met alle bus- en metrolijnen krijgen. In elk station en elke wagon en bus hangt zo’n overzichtskaart.

MetroCards zijn te koop bij veel winkels en kiosken en op alle metrostations; u kunt ze per elk gewenst aantal ritten kopen (bij aankoop van 10 of meer krijgt u er een gratis). Elke keer als u de metro binnenkomt of met de bus gaat, wordt er een rit van uw totaal afgetrokken. De overstap naar een andere bus of metro is gratis tot binnen twee uur na de afstempeling. Voor metro en bus kunt u ook een muntje gebruiken, en in de bus kunt u bovendien contant betalen.

New York vakantie informatie

Land: Verenigde Staten
Ligging: Noord-Amerika
Oppervlakte: 9.629.091 km2
Inwoners: 295.734.134